België en
verlichte borden
Welkom op dit onderdeel van onze website. Deze pagina is integraal gewijd aan België en zijn inwendig verlichte verkeersborden.
Socal-Light
Solupla
Aan de hand van de foto’s van Robin Stappaerts en P.A.-Michel verkennen gans België. De drie regio’s van ons land worden op die manier doorkruist.
A12 Havenweg
Nederlandstalig gebied.
Dit bord werd geplaatst in 1973 en verwijderd in 2018. Het bevond zich op de ‘Havenweg’, die aangelegd werd door de Intercommunale E3. Dit was oorspronkelijk een expresweg met gelijkvloerse kruispunten met verkeerslichten. In 1993 werd deze weg verlengd tot in Nederland en tegelijkertijd omgebouwd tot volwaarde snelweg. Sindsdien maakt dit wegvak deel uit van de A12. Het bord werd echter behouden. Men plakte een kleine zwarte band uiterst links, aangezien deze tak van het vroegere kruispunt verdwenen is.
M1
E42/A27 Lambermont
Franstalig gebied.
Deze pijlen zijn sinds 1982 in dienst en staan ter hoogte van het complex van Lambermont, in de regio van Verviers. Het is een bijzondere opstelling, aangezien het allemaal wegwijzers zijn die doelen op de autoweg aanduiden. Dat ziet men ook aan hun groene kleur. De Duitstalige plaatsnamen verraden dat we niet ver verwijderd zijn van de Duitstalige regio van ons land.
M2
A12 Zandvliet
Nederlandstalig gebied.
Deze voorwegwijzer dateert waarschijnlijk uit 1994-95 en heeft geen datumsticker. Hij wordt niet verlicht met TL-lampen, maar met schijners op metaaljodide. Deze bevinden zich in de smalle lichtblauwe band onderaan. Merk op dat het doel ‘Douanekantoor NL’ afgedekt werd aangezien het simpelweg niet meer bestaat (de zwarte band is ondertussen losgekomen). Andere bijzonderheid is dat dit het laatste inwendig verlichte verkeersbord is voor de Nederlandse grens.
M3
E19-E42 Ville-sur-Haine
Franstalig gebied.
De datumsticker heeft de tand des tijd niet goed doorstaan, maar het bord dateert wel degelijk uit 1975. Voor de algemene vernummering van 1985 stond het wegnummer E10/E41 aangeduid. De A30 daarentegen bestaat niet… Deze weg werd voorzien tot Maubeuge (nog lichtjes zichtbaar boven het doel ‘Mons-Est), maar werd nooit aangelegd. De weggebruiker die hier rechtsaf slaat, komt terecht op de R50, de Ring rond Bergen. Het versmalde lettertype is ook bijzonder, aangezien het hier gaat over relatief korte plaatsnamen. Parijs ligt op 250km van hier, wat meteen het internationaal karakter van deze snelweg aantoont.
M4
E19-E42 Hautrage
Franstalig gebied.
Wat is een inwendig verlicht bord mooi als alle verlichting naar behoren werkt! Dit exemplaar dateert uit 1974 en werd eind 2022 of begin 2023 verwijderd. Dit bord heeft dus niet minder dan 48 jaar dienstgedaan, en werkte nog perfect na al die tijd! In 1985 paste Openbare Werken de nummering van ons wegennet aan, het huidige nummer ‘E42’ vervangt het originele ‘E41’. Het zwarte rubberen bandje rond het wegnummer is hiervan nog een getuige.
M5
Verbinding E40-E25 Luik
Franstalig gebied.
In de tunnel van Cointe, op de snelwegverbinding E40-E25, werden 7 communcatienissen voorzien tussen de rijstroken richting Brussel en diegene richting Ardennen (en omgekeerd). Elke nis was uitgerust met dit mooi verlicht F61-bordje van Callier. Het bijzonder hier was dat het deurtje voor het onderhoud zich aan de achterkant bevindt, met andere woorden tegen de betonnen muur. Het is onbekend of dit bord ooit verlicht geweest is. Deze borden werden samen met de opening van de tunnel in 2000 geplaatst.
M6
E40 uitrit 50 Eynatten
M7
Duitstalig gebied.
Dit bord staat op de N68, nabij het complex 50 Eynatten op de E40. Hij hangt aan een galg en dateert uit 1981. Merk op dat het doel ‘Luik’ zowel in het Frans als Duits weergegeven is. Het autowegsymbool E40 is uitgevoerd in een donkere tint groen. Logisch als men weet dat het wegnummer vervangen werd in 1985, na de algemene hernummering die Openbare Werken doorvoerde. Vroeger stond hier dus de E5 aangeduid. Tegelijkertijd werd ook de aanduiding ‘N68’ uitgesneden.
E40 uitrit 20 Kraainem
Nederlandstalig gebied.
In 1971 stelde men het wegvak Evere-Sterrebeek open voor het verkeer. Dit prachtig en vooral grote portiek werd begin 2023 weggehaald. Hij valt dus vooral op door zijn grootte. De oorspronkelijke nummering duidde hier dus ‘E5’ aan (in plaats van ‘E40’). Die aanpassing voerde men door in 1985.
M8
E42 Lommersweiler
Duitstalig gebied.
De praatpaal op de voorgrond is buiten dienst. Het bordje ‘N646’ staat bovenop het bord, wat niet vaak voorkomt bij voorwegwijzers langsheen een autoweg. Deze voorwegwijzers vervangt een ouder exemplaar uit 1984 van Solupla. Bovendien staat hij op 1000m van de uitrit, terwijl dit type bord normaalgezien op 800m geplaatst wordt.
M9
E19-A7 uitrit 19 Nijvel-Noord
Ceci n'est pas
l'étiquette originale.
Franstalig gebied.
Dit bord is gemaakt door de firma Callier in 1972. Let op het versmalde lettertype, terwijl het snelwegnummer E19 in een normale grootte uitgevoerd is. Logisch, aangezien het nummer vervangen werd tijdens de algemene hernummering van 1985. Zeer interessante foto, maar laten we de achtergrond eens van nader bij bekijken…
M10
… Daar wacht ons een mooi verrassing: twee borden van Callier die dateren uit 1994.
Het linkse bord is volledig groen, wat zelden voorkomt. Normaalgezien zou het bord blauw moeten zijn, met een kleine groene aanduiding voor de bestemming langsheen de autoweg.
M10
N49 Bassevelde
M14
Nederlandstalig gebied.
We zijn in Vlaanderen ter hoogte van Bassevelde op de expresweg N49. Van de meer dan 25 kruispunten die er in 1983 nog waren, blijven er vandaag tussen Maldegem en Zelzate nog een zevental over. De wegwijzers op de foto zijn ondertussen verdwenen. Ze dateerden uit 1981. Het kleine bordje met het wegnummer ‘N49’ werd midden jaren ’80 aangepast (voorheen stond hier ‘N617’). Let op de grijs gespoten palen, typisch voor de provincies Oost-en West-Vlaanderen. Dit was dennengroen voor de provincies Antwerpen, Limburg en Brabant, en het Franstalige gedeelte van het land.
N64 Hoei
Franstalig gebied.
Gewestweg N64 baant zich een weg door het stadscentrum van Hoei. Dit grote bord van Callier uit 1977 is aan een galg opgehangen. Het staat voor het kruispunt waar men de snelweg (E42) kan bereiken. Let op de slechte staat van de galg, te zien aan de roestvorming. Zoals bij veel andere panelen zijn de wegnummers in de loop van 1985 aangepast. Tot slot valt op dat men in 1977 geen autowegnummer vermeldde.
M15
E42 uitrit 15 Sankt-Vith
Duitstalig gebied.
Op deze foto zien we de E42-snelweg, komende uit de richting Duitsland. Deze voorwegwijzer kondigt uitrit 15 Sankt-Vith aan. Hij werd in 1984 gemaakt door het Luxemburgse bedrijf Solupla. Zoals gebruikelijk staat hij op 800m voor de uitrit. De tweetalige opschriften springen meteen in het oog. Het doel ‘Luxemb(o)urg is zonder twijfel een originele oplossing om een té lang (tweetalig) opschrift te vermijden. Sinds 1985 vervangen de nummers ‘E42’ en ‘N62’ respectievelijk ‘A27’ en ‘N26’.
M16
N63 Boncelles
M1
M19
N689/E25 uitrit 42 Beaufays-Tilff
M18
Franstalig gebied.
Ter hoogte van kilometerpaal 5.1 in Boncelles vindt men deze opstelling terug. Het staat op het kruispunt van de N63 met de N663. Solupla maakte deze borden in 1990. In dit geval zijn de wegnummers niet gewijzigd. Dat is wél het geval voor CDU’, waar vroeger hoogstwaarschijnlijk ‘H ULg’ aangeduid stond. Van deze opstelling is het linkse bord defect.
Franstalig gebied.
Mooie combinatie van borden uit 1977 (fabrikant: Solupla). Anno 2023 zijn ze nog steeds in dienst én branden ’s nachts, hoewel de kleuren intussen ietwat afgebleekt zijn. Deze opstelling kwam niet veel voor op het wegennet rondom Luik. De gevaarlijke bocht op deze plaats werd door twee soortgelijke opstellingen aangeduid. Het andere exemplaar verdween echter rond 2021.
N59 Seneffe
Franstalig gebied.
Op de N59 in Seneffe is dit bord te vinden (ter hoogte van kilometerpaal 0,7). Het dateert uit 1975 en is afkomstig van de firma Solupla. Let ook hier op de uitsnijding van het oorspronkelijk wegnummer (E10). Sinds 1985 staat hier ‘E19’ weergegeven. Het autoweglogo staat hier aan de rechterkant van de doelen, wat logisch is. De pijl wijst immers naar rechts. Moest de oprit aan de linkerkant geweest zijn, dan had het logo van de snelweg ook links van de bestemmingen gestaan.
M20
R23-N 251, Leuven
Nederlandstalig gebied.
Alle kruispunten op de Ring van Leuven (R23) waren uitgerust met inwendig verlichte signalisatie. Ze waren bijna allen afkomstig van Solupla (uit 1984). Let op de verschillende stijlen van de wegwijzers en het feit dat deze opstelling direct aan het verlichtingspaal bevestigd werd. Begin 2021 verwijderde men deze wegwijzers, samen met de volledige heraanleg van dit groot kruispunt.
M23
E313 verkeerwisselaar Vottem
Franstalig gebied.
In 2009 waren de aanduidingen op dit bord nog goed leesbaar. Sindsdien is zijn toestand snel achteruit gegaan, waarschijnlijk onder invloed van de zon of van bepaalde procedés tijdens de fabricage. In ieder geval werd bij door Socal-Light gemaakt in 1980. Om het voorvlak te verstevigen, plaatste men een metalen kader rond het voorvlak. Bemerk de aangepaste wegnummers, die wél nog leesbaar zijn (‘E313’ vervangt ‘A13’). De aangeduide afstand van 800m werd aangebracht met retroreflecterende folie. In oktober 2023 was deze opstelling nog steeds in dienst.
M21
N 63 uitrit Ougrée
Franstalig gebied.
N63, kmp 0,7. Dit groot verkeersbord werd in 1983 geplaatst door Solupla. De zeer hoge paal trekt meteen de aandacht. Het voorvlak van het bord is origineel en onderging in 1985 geen enkele wijziging. Er wordt immers geen wegnummer weergegeven, desondanks het feit dat de weggebruiker op de N90 terechtkomt. Het onderhoud van dit bord is niet vanzelfsprekend doordat het zich boven de afgrond bevindt.
M27
E40 verkeerswisselaar Groot-Gijgaarden
Nederlandstalig gebied.
Het verkeer dat van de Kust komt, kan dankzij de verkeerswisselaar van Groot-Bijgaarden alle richtingen uit. Al deze doelen zijn weergegeven op meerdere portieken, waarvan we er hier één van zien. Hij dateert uit 1986 en werd gemaakt dor Socal-Light.
M28
E314/A2 Holsbeek
Nederlandstalig gebied.
Deze voorwegwijzer werd gemaakt door Socal-Light in 1984. Eind jaren ’90 werd het wegnummer ‘E314’ ingevoegd (in plaats van het vroegere ‘A2’). In oktober 2018 werd dit groot bord vervangen door een retroreflecterend exemplaar. Dat is trouwens zichtbaar op de voorgrond.
M29
E25 uitrit 47 Stoumont/Harzé
Franstalig gebied.
Deze opstelling was nog volledig in 2019. Uit nader onderzoek blijkt dat de oude pijl met ‘Stoumont’ sinds 2009 verwrongen was. De opstelling zelf dateert uit 1984. Er heeft altijd maar één aanduiding met ‘N30’ op de paal gestaan. We vermoeden dat het verlichte bord met ‘Stoumont’ gedemonteerd is om daarna vervangen te worden door een klassiek retroreflecterend bord.
M31
N579, Marchienne-au-Pont
Franstalig gebied.
Op de N579 in Marchienne-au-Pont staat een vrij oud inwendig verlicht bord van Solupla uit 1976.
De wegnummers zijn vrij groot uitgevoerd, en op één na allemaal vervangen. De A54 heeft echter zijn oorspronkelijke nummer behouden, zoals duidelijk te zien is.
Verder is de opstelling slecht onderhouden (roest beneden aan de palen). Eind 2023 staat dit bord nog steeds op zijn plaats.
M33
E25, uitrit 40 Embourg
Franstalig gebied.
Afrit 40 "Embourg" op de snelweg E25 (voorheen E9) was de allereerste die in 1977 werd geopend (samen met Tilff en Cortil). Alle verlichte Solupla-borden dateren ook uit 1977. Tussen 2009 en 2013 werd het kruispunt met de oude lokale weg (rue P. Henvard) veranderd in een rotonde en werd alle verlichte bewegwijzering verwijderd, behalve dit prachtige bord. Het werkt niet meer, maar staat nog steeds op zijn plaats in 2023.
M35
Dit bord uit 1977 heeft zijn achterpaneel verloren sinds minstens juni 2013. Het is vervangen door een vuilniszak! Dit is nog steeds het geval in 2023 en het bord werkt nog steeds, althans gedeeltelijk.
M35
Een deel van de lichtreclame werd in 1988 vervangen door Solupla-apparatuur. Hier is een mooi voorbeeld. Op het grote witte bord stond voorheen "Université Sart-Tilman". De nieuwe modellen zijn herkenbaar omdat ze onder andere dieper zijn dan de originelen uit 1977.
Ter informatie, het Exit 40-complex bestond uit:
-2 zeer grote waarschuwingsborden (ontmanteld in 2000).
-2 grote waarschuwingsborden (galg).
-1 waarschuwingsbord aan galgen op de N 633.
-1 waarschuwingsbord op masten op de N 633.
-3 middelgrote witte borden.
-35 pijlen.
-6 "cartouches" (nummering).
-17 politieborden.
Dit vertegenwoordigde ongeveer 10.000 watt verbruik.
M35
N49a, Antwerpen
Nederlandstalig gebied.
We zijn in Antwerpen aan het begin van de Waaslandtunnel uit 1933. Dit is trouwens de N49a.
Beide borden zijn afkomstig van Socal-Light en dateren uit 1976.
Het gebruik van een zogenaamde ‘dubbele front’ (eenzelfde bord met opschriften langs beide kanten) was hier logischer geweest.
De opstelling verdween begin 2018 bij een algemene herinrichting van de tunnelinrit op Rechteroever.
M38
A601, verkeerswisselaar E313-E40 Luik
M36
Franstalig gebied.
De A601-verbinding vormde de verbinding tussen de E313 en E40, en werd buitendienst gesteld in 2014. Ondertussen eist de natuur er terug zijn rechten op… Dit bord dateert uit 2008 en heeft schijners op metaaljodide (samen 1200W). Deze technologie is overigens afkomstig van de firma Socal-Light, hoewel dit bord gemaakt werd door een andere firma, nl. Consulting Management Technology. Deze snelwegverbinding wordt ook niet meer weergegeven op Google Maps.
N633-N680, Angleur
Franstalig gebied.
Mooi geheel van pijlen in Angleur, gemaakt door Solupla in 1982-1983. Vreemd genoeg staan er op alle borden in deze regio twee datumstempels. Bovendien zijn deze pijlen slachtoffer geweest van een ongeval (reeds in 2009). De punt van de pijl moest handmatig opnieuw geverfd worden, wat verklaart dat de pijl onzichtbaar is als hij brandt.
M39
R55-R57, Zinnik
Franstalig gebied.
Deze wegwijzers staan ter hoogte van het kruispunt van de N55 en N57 in Zinnik (Soignies). Ze dateren uit 1977 en werden gemaakt door de firma Callier uit Nazareth.
Het linkse bord toont twee bestemmingen boven elkaar, wat vandaag de dag vrij zeldzaam is.
Merk ook het oude type van de paal op (met de karakteristieke verdikking onderaan de paal). Voor de rest doet het roest zijn werk…
RO, Beersel
Nederlandstalig gebied.
We zien hier twee opmerkelijke pijlen, ter hoogte van het complex Beersel (Brusselse Ring R0). Ze dateren van kort na de opening van dit wegvak van de ring, namelijk uit 1973. Ze werden gemaakt door Socal-Light. Wat meteen opvalt, is de aanduiding van kilometerafstanden. Dat is immers zeer ongebruikelijk voor dit type van borden. Verder zijn de uitgevoerd in een iets donkere tint groen. Tot slot is de zijdelingse ophanging aan de paal afwijkend.
N912, Saint-Denis
Franstalig gebied.
In Saint-Denis (provincie Namen) staat ter hoogte van een vrij scherpe en gevaarlijke bocht staat deze opstelling. We hebben geen verdere details over de fabrikant of het jaar van plaatsing. Het knipperlicht echter is voorzien van LEDs en het bord zelf is ’s nachts hoogstwaarschijnlijk niet meer verlicht. Het voorvlak is immers overplakt met retroreflecterende film (klasse 1 dmv microkorrels).
Kruispunt N4-N904, Bovesse
Franstalig gebied.
Deze verlichte pijlen bestaan niet meer (verwijderd in december 2023). Het verbaast ons dat het wegnummer ‘N904’ geen bijhorende plaatsnamen heeft. Dit was al in 2009 het geval. Om de doelen te kennen, volstaat het om aan de andere kant te kijken, nl. St-Servais en Rhisnes. Waarschijnlijk is de fabrikant Solupla, en het bord is geplaatst rond 1970 (geen verdere informatie beschikbaar).
Kruispunt N91-N25, Hamme-Mille
Franstalig gebied.
We zien hier een schitterende combinatie van verlichte wegwijzers en verkeerslichten. Waarschijnlijk zijn de verlichte borden afkomstig van Solupla. Aangezien er geen datumstempels opstaan, is het mogelijk om ze te dateren. Nochtans zouden we kunnen zeggen dat ze van vòòr 1974 dateren, op basis van vergelijkingen met andere borden. In 2022 stonden ze nog steeds op dit kruispunt.
Kruispunt N6-E19, Bergen
Franstalig gebied.
Deze bijzondere wegwijzer is ergens na 2009 verdwenen en stond in Mons. De achterzijde is op zijn minst opmerkelijk. Dat is namelijk vervangen met een achtervlak van een ander bord en nadien herschilderd. En… de 6 is weergegeven in spiegelschrift ! Kijk nog eens goed!
Kruispunt N4 – Rue du Centre Nassogne
Franstalig gebied.
Op de N4 ter hoogte van het kruispunt van de Rue du Centre (richting Grune) kan men deze prachtige wegwijzers terugvinden. Het is opmerkelijk aangezien de Rue du Centre helemaal geen belangrijke verkeersweg is. Merk op dat enkele wegwijzers beschadigd zijn: sinds 2023 de pijl met opschrift ‘Grune 2’, en sinds 2021 ook het bord onderaan ‘Bastogne 33’.
Franstalig gebied.
Ook nog op hetzelfde kruispunt staat deze ongewone wegwijzer, ‘Grune 2’. De foto uit 2010 is afkomstig van Google Maps. Het verlichte voorrangsbord, waarvan het voorvlak verbleekt is, is ondertussen vervangen door een type 2000 retroreflecterend bord.
Kruispunt N89 – N83 Beaubru
Franstalig gebied.
Deze verlichte richtingaanwijzers bevinden zich op het kruispunt van de N89 met de N83 in Beaubru (provincie Luxemburg), en zijn waarschijnlijk geplaatst door de firma Callier uit Nazareth in 1975. Wat betreft de verlichte pijlen zijn we hier zeker van. In 2023 waren alle verlichte borden nog aanwezig, maar ze brandden niet meer. Hun vervanging door borden type G2000 zal niet lang meer op zich laten wachten.
Groot-Bijgaarden rotonde
Nederlandstalig gebied.
In Groot-Bijgaarden bevond zich oorspronkelijk een groot rondpunt vanwaar de verschillende autowegen vertrokken. Dat verklaart de configuratie van de pijlen op deze voorwegwijzer. In 1986 opende dan de enorme verkeerswisselaar op deze plaats.
Het bord dateert zeker van vóór 1972, aangezien het oude lettertype nog gebruikt is. Het eerste vak van de E10 Brussel-Antwerpen, meer bepaald tussen Zemst en Rumst, opende op 29/10/1971. Vandaar leiden we af dat dit bord geplaatst werd in 1971.
Foto genomen op 18 november 1973 tijdens één van de autoloze zondagen.
Rondpunt N544, N550, R5 à Cuesmes
Franstalig gebied.
We zijn nabij de R5 in Cuesmes, in de omgeving van Bergen. Het kruispunt van de N544, N550 en de R5 is ingericht als rondpunt, wat waarschijnlijk niet altijd het geval was. Er staan immers oude inwendig verlichte borden langs de kant van de weg. Hun inplanting komt vandaag de dag niet meer overeen met de indeling van de weg. We hebben geen verdere informatie over hun toch wel vreemde locatie.
N11, Kapelsesteenweg, Brasschaat (E19 Kleine Bareel)
Nederlandstalig gebied.
Deze wegwijzers dateren van de opening van de autoweg E19 (vroeger: E10) Kleine Bareel - Breda op 17/1/1972.
De foto is genomen op 4/6/2003 vanop een van de twee opritten in Brasschaat (N11 Kapelsesteenweg).
Let ook op het oude lettertype. Op de achtergrond zien we verrassend genoeg een groot verlicht D7-fietsersbord. Prachtig
E17 douanecomplex Rekkem
Nederlandstalig gebied.
Deze verlichte driehoek bevond zich op de E17 (oude benaming E3) ter hoogte van de oude douanepost van Rekkem aan de Frans-Belgische grens.
Hij dateert uit 1972 en we konden hem recupereren in februari 2024. Fabrikant is de firma Socal-Light.
N205, Bruxelles
Région Bruxelles-Capitale.
Deze foto werd gemaakt in juli 2018. Gelukkig zijn deze verlichte wegwijzers nog aanwezig eind mei 2024.
Wat opvalt, is de bijzondere vorm van de paal. Deze is namelijk gebogen, om een betere ondersteuning te kunnen vormen voor beide pijlen.
Het Schuman-rondpunt was vroeger uitgerust met een aantal van deze wegwijzers. De fabrikant is ons niet bekend voor het MuSé, maar we denken aan Callier.
De datum van fabricage was ook niet meer zichtbaar. Zeker is wel dat deze opstelling dateert van de jaren '70, misschien zelfs van begin jaren '70.
N618, Glons
Franstalig gebied.
Dit verlichte bord dateert uit 1974 en staat vlakbij het knooppunt Glons/Bassenge op de E313. Het toont de sporen van de werkzaamheden die in 1985 werden uitgevoerd toen de wegen en snelwegen werden hernummerd. De lichtsignalisatie-expert van MuSé heeft dit bord nagemaakt met de oorspronkelijke nummering tussen 1974 en 1985.
N93, Sombreffe
Franstalig gebied.
Bekijk dit verlicht bord eens aandachtig, zoals het gefotografeerd werd op 30 januari 2020.
Het wegnummer N273 is tijdens de algemene hernummering in 1985 niet aangepast, aangezien deze rijksweg zijn oorspronkelijk nummer behouden heeft.
Daarentegen zien we duidelijk aan de rubberen zwarte schildjes dat ‘E42’ en ‘N93’ wél aangepast zijn.